Diş tedavilerinde kullanılan aletlerin temizliği elde ya da ultrasonik temizleyici ve yıkayıcı-dezenfekte edici makinelerde yapılabilir.

Elde Yıkama Yöntemi

Alet temizliğinin elde yapılması, enfeksiyon kontrol önlemlerinin mikroorganizmalarla temasın en aza indirilmesi ya da önlenmesi şeklindeki birincil yaklaşımına uygun değildir.Elde yıkamada batma, sıyrık ve kesik şeklinde yaralanma riski yüksektir. Elde yıkama üstelik zaman alıcı bir işlemdir. Günümüzde aletlerin elde temizliği artık terk edilmesi gereken bir yöntemdir.

Kaset Sistemi

Günümüz diş hekimliğinde yaralanma riskini en aza indirmek için kaset sistemi kullanıma girmiştir. Kaset sistemi, yekpare metal küvet yerine hafif delikli metal ya da plastik taşıyıcılardır; diş hekimlerimizin yapacağı işe uygun olarak gerekli tüm alet ve malzemenin yerleştirildiği bir settir.

Örneğin, muayene kaseti, küretaj ve kök yüzeyi düzleştirme kaseti, kompozit kaseti gibi hazırlanabilir. Böylece aletlerin kullanıldıktan sonra tek tek ayrılmasına, elle ovuşturularak ya da ultrasonik temizleyicinin sepeti içine dağınık bırakılıp yıkanıp durulanıp kurulanıp paketlenmek için ellenmesine gerek olmaz.

Aletlerden eklemli olan makaslar, klempler, pensler gibi açılmış olarak konmalıdır. Delikli kaset içindeki aletler düzeni bozulmadan ultrasonik temizleyici ya da yıkayıcı-dezenfekte edici makine içerisinde temizlenebilir; ardından uygun şekilde paketlenip otoklavda steril edilir ve depolanabilir. Kaset sistemi zamandan tasarruf sağlar.


Diş hekimliği çalışma alanında kan kaynaklı mikroorganizmalar ile çapraz enfeksiyon olasılığı her zaman diş hekimlerimizi tedirgin eden bir durumdur. Hasta üzerinde kullanılmış aletlerin tükürük, kan, doku parçası gibi biyolojik materyallerden ya da siman gibi artıklardan arındırılması temizlik işlemi ile gerçekleştirilir. Böylece sterilizasyon işleminde başarı garantilenmiş olur. Alet temizliği, aletlerin yeniden kullanılmak üzere hazırlanmasında en önemli aşamadır.

İnsanların çeşitli mikroorganizmalara barınak olduğu herkes tarafından bilinmektedir ayrıca bir kişide hastalık yapmayan mikroorganizmanın diğer bir kişide hastalık yapabileceği aşikardır. Bu nedenle bir hastada kullanılan araç ve gerecin başka bir hastada güvenle kullanılabilmesi için önce temizlenmesi, sonra uygun yöntemlerle steril edilmesi gerekir.
Diş hekimlerimiz kullanacakları malzemeleri, uygun tekniklerle steril eder ve standartlara uygun malzemelerle dezenfeksiyonlarının yapılmasına, enfeksiyonların kontrol altına alınmasını sağlar.

Diş Tedavilerinde Kullanılan Aletleri Temizlerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Siz ve hastalarınız için güvenliğin yanı sıra, uygun bir dişçilik aleti temizleme işlemi, ekipmanın daha uzun süre dayanmasını ve amaçlandığı gibi çalışmasını sağlar. Nihai amacı, uzun vadede paradan tasarruf etmenize yardımcı olmaktır.

Alet Temizleme İşleminden Önce

1. Belirlenmiş Bir Temizlik Alanına Sahip Olun

Tüm diş hekimliği uygulamaları, daha iyi kontrol edilen kalite ve güvenliğe sahip olmak için dişçilik aletlerinin temizlenmesi, dezenfeksiyonu ve sterilizasyonu için belirlenmiş özel bir alana sahip olmalıdır. Bu alanda, farklı bölümlere ayrılmalıdır:

1) Kirlenmiş ekipmanı depolamak için
2) Aletleri temizlemek için
3) Paketleme için
4) Ekipmanı sterilize etmek için bir tane
5) Temiz aletleri saklamak için

Temizleme alanında farklı alanlara sahip olmak, kirlenmiş ve temiz ekipman arasındaki karışıklığı azaltmaya yardımcı olur. Temizleme alanını fiziksel olarak farklı bölümlere ayıramıyorsanız, bunun yerine farklı bölümleri tanımlamak için etiketleri kullanabilirsiniz.

Hatırlatma: Ağız ve diş sağlığı merkezleri için Türk Diş Hekimleri Birliği; yeni TDB fiyat listesini yayınladı! 

2. Gerekli Kişisel Koruyucu Donanıma Sahip Olun

Diş hekimlerini mikrobiyal kontaminasyondan korumak ve aletlere taşıyabileceğiniz enfeksiyonları yaymanızı önlemek için temizleme işlemi sırasında yüz maskesi, göz koruması veya yüz siperi, önlük ve eldiven gibi kişisel koruyucu ekipmanlar gereklidir. Keskin aletlerden yaralanmayı önlemek için diş hekimi personeli, delinmeye ve kimyasallara dayanıklı kullanım eldivenleri giymelidir. Yaralanma riskini azaltmak için mümkünse aletleri hareket ettirmek için de forseps kullanmalısınız.

Alet temizleme işleminden önce almamız gereken önlemlerden sonra, temizleme işleminde dikkat edilmesi gerekenlere geçebiliriz:

Diş Aletleri Nasıl Temizlenir?

Adım 1: Taşıma

Kullanımdan sonra aletleri temizleme alanına taşımadan önce özel bir kaba (kapalı, sızdırmaz, biyolojik tehlike sembolü bulunan) yerleştirin. Yaralanmaya yol açabilecek keskin nesnelere maruz kalmayı azaltmak için mümkün olduğunda forseps ve ağır iş eldivenleri kullanmayı unutmayın.

2. Adım: Temizleme

Diş hekimi personeli aletleri manuel olarak veya ultrasonik temizleyici, alet yıkayıcı veya alet yıkayıcı/dezenfektör gibi otomatik ekipman kullanarak temizleyebilir. Manuel temizlik daha fazla zaman gerektirir ve daha yüksek keskin kaza riski taşır. Bu nedenle otomatik ekipman kullanmak kadar tavsiye edilmez.

Elle temizleme: Kalıntıları temizlemek için temizleme fırçaları ve temizleme solüsyonları (yüzey aktif madde, deterjan) kullanın. Elle temizleme yapmanız gerekiyorsa, kalıntıların (örn. kan) kurumaması ve sertleşmemesi için aletlerinizi önceden ıslatmanız gerekir. Aletler deterjan, dezenfektan/deterjan veya enzimatik temizleyici ile ıslatılabilir. CDC, keskin nesnelerden kaynaklanan yaralanma riskini azaltmak için uzun saplı fırçaların kullanılmasını önerir.

Otomatik ekipman: Farklı zaman ve maruz kalma koşullarında çalışan bu ekipmanlarla, uygulamaların aletleri önceden ıslatması veya ovalaması gerekmez, bu da üretkenliği ve verimliliği artırır. Üç yaygın otomatik temizleme ekipmanı türü, ultrasonik temizleme cihazları, alet yıkayıcıları ve termal dezenfektanlardır.

Adım 3: Durulama

Temizledikten sonra, tüm kalıntıları ve temizleyiciyi temizlemek için aletleri musluk suyuyla durulayın.

Adım 4: Kurutma

Ardından, hava tabancaları, kağıt havlular veya bez kullanarak aletleri iyice kurulayın.

Adım 5: İnceleme

Kuruduktan sonra, içinde kalıntı olup olmadığını belirlemek için aletleri dikkatlice inceleyin. Gerekirse, bu tür aletleri tekrar temizlemeye devam edin. Ek olarak, bu, hasar görmüş ve değiştirilmesi veya çıkarılması gerekenleri belirlemek için mükemmel bir fırsattır.

Adım 6: Paketleme

İncelediğiniz aletleri kasetler, sargılar veya torbalarla paketleyin. Aletlerinizi paketlemenin birçok yolu vardır. Ancak, bu gerçekten sterilizasyon yönteminize bağlıdır. Çoğu ambalaj, ısı, buhar veya buharın nüfuz etmesine izin verecek şekilde tasarlanmıştır.

Ek olarak, ambalaj etiketine aşağıdaki bilgileri eklemeyi unutmayın:

  • Kullanılan Sterilizatör
  • Sterilize Tarihi
  • Son Kullanma Tarihi (varsa).

Adım 7: Sterilizasyon

Her sterilizasyon yöntemi ve malzemesi farklı zaman, basınç ve sıcaklık gerektirir. Sterilizatörünüzün ayarını belirlemek için üreticinin talimatlarına bakın.

Üç tür sterilizasyon yöntemi vardır:

  • Buhar otoklavı: Basınç altında doymuş buhar kullanır.
  • Kuru ısı: uzun süreler için yüksek sıcaklıklar kullanır.
  • Doymamış kimyasal buhar: Bir buhar üretmek için formaldehit, alkol ve diğer inert bileşenleri içeren tescilli kimyasalları kullanır.

Adım 8: Depolama

Son olarak steril alet paketlerini kapalı ve kuru dolaplarda saklayın. Kullanmadan önce paketin ıslak, yırtık veya delinmiş olup olmadığını kontrol etmeyi unutmayın.

Dental Hasta Takip Programına mı ihtiyacınız var? DentalBulut hasta takip programını şimdi ücretsiz deneyin!